Αυτοπραγμάτωση
Ο Εαυτός συμμετέχει και ενδιαφέρεται για το παιχνίδι του εγωϊκού δράματος, αλλά το ενδιαφέρον του δεν περιορίζεται μόνο στην εμπειρία και τη μάθηση που μπορεί να αποκομίσει απ' αυτό. Ενδιαφέρεται επίσης για την αφύπνιση από την ψευδαίσθηση της χωριστικότητας. Αυτή η αφύπνιση από την ψευδαίσθηση και η συνειδητοποίηση ότι είμαστε ο Εαυτός και όχι το διαχωρισμένο άτομο λέγεται αυτοπραγμάτωση, και μπορεί να συμβεί ξαφνικά ή τόσο αργά που ούτε καν το καταλαβαίνουμε. Ο Εαυτός ενδιαφέρεται όχι μόνο για την αφύπνιση του, αλλά και για την πιο πλήρη έκφρασή του μέσα από το κάθε άτομο. Ο στόχος του δεν είναι μόνο η συνειδητοποίηση της ουσίας της ύπαρξης ως ο Εαυτός, αλλά και η δράση μέσα στον κόσμο σε αρμονία με τη συνειδητοποίηση αυτή. Αυτή η δράση ως ο Εαυτός λέγεται και ενσωμάτωση.
Μερικοί άνθρωποι γεννιούνται αυτό-πραγματωμένοι, αλλά ακόμη κι αυτοί περνούν κάποιο διάστημα υπό την κυριαρχία του εγώ πριν αφυπνιστούν και ξαναποκτήσουν την αυτοπραγμάτωσή τους. Όταν κάποιος συνειδητοποιεί τον Εαυτό λέμε ότι αφυπνίστηκε, γιατί η αυτοπραγμάτωση είναι σαν την αφύπνιση από ένα όνειρο σε μια νέα πραγματικότητα, μια πραγματικότητα πιο πλούσια, πιο ελεύθερη και χωρίς να κυριαρχείται από ψεύτικες πεποιθήσεις όπως η ονειρική κατάσταση που ονομάζουμε ζωή.
Η αυτοπραγμάτωση είναι δυνατή για τον καθέναν, αλλά μόνο λίγοι ενδιαφέρονται να ξυπνήσουν από το όνειρο. Οι περισσότεροι το απολαμβάνουν με τον τρόπο τους και δεν προβληματίζονται περισσότερο. Ωστόσο, κάποια στιγμή γεννιέται η ανάγκη για την ανακάλυψη της αλήθειας σχετικά με την ύπαρξή μας. Τα κίνητρα του εγώ, οι επιθυμίες και το προσωπικό δράμα καταλαγιάζουν, και όλο και περισσότερη προσοχή και ενέργεια δίνονται στον Εαυτό καθώς αρχίζει να κινείται περισσότερο μέσα από το άτομο.
Αυτή η στροφή από το εγώ και τις επιθυμίες του προς τον Εαυτό αποτελεί ένα τεράστιο βήμα στην ανθρώπινη εξέλιξη. Είναι το αποτέλεσμα μακρόχρονης πορείας της ανθρώπινης ύπαρξης, γιατί είναι το πεπρωμένο μας να αφυπνιστούμε από την εγωϊκή κατάσταση και να ανακαλύψουμε τη θεϊκή μας φύση. Αυτή η ανακάλυψη αλλάζει για πάντα την εμπειρία της ζωής, καθώς η αγάπη αντικαθιστά το φόβο ως την κύρια κινητήρια δύναμη.
Με την αφύπνιση το κέντρο της ταυτότητάς μας μετακινείται από το εγώ στον Εαυτό. Πριν από την αφύπνιση, η αίσθηση του εαυτού σχετίζεται με το εγώ, το οποίο περιλαμβάνει την προσωπικότητά μας, το σώμα, τις σκέψεις, τις πεποιθήσεις, τις επιθυμίες, τα συναισθήματα, τους ρόλους, τις ταυτότητες και τους προγραμματισμούς. Μετά την αφύπνιση, γνωρίζουμε τον εαυτό μας ως τον Εαυτό, τον οποίο βλέπουμε να εκφράζεται μέσα από την ιδιαίτερη προσωπικότητα και το σώμα μας. Η αλλαγή αυτή μπορεί συχνά να ειδωθεί στα μάτια εκείνων που έχουν αφυπνιστεί.
Όταν η αυτοπραγμάτωση συμβαίνει ξαφνικά, είναι ξεκάθαρη γιατί ακριβώς η αλλαγή ταυτότητας είναι ολοφάνερη. Όταν συμβαίνει αργά με τον καιρό, η αλλαγή είναι πιο λεπτοφυής, λιγότερο εντυπωσιακή και μερικές φορές περνάει απαρατήρητη. Πολλοί που έχουν αφυπνιστεί δεν το ξέρουν. Δεν νοιάζονται επίσης. Δεν θεωρούν τον εαυτό τους κάτι το ιδιαίτερο, αλλά αντιθέτως εντελώς συνηθισμένο, γιατί η αυτοπραγμάτωση είναι τόσο συνηθισμένη κατάσταση συνείδησης.
Η αυτοπραγμάτωση είναι η φυσική μας κατάσταση και γι' αυτό μοιάζει με την επιστροφή στο σπίτι. Αντί να είναι κάτι το εξαιρετικό, είναι πολύ απλή και ειρηνική, χωρίς τις πολυπλοκότητες των προβλημάτων που δημιουργεί συνεχώς ο εγωϊκός νους. Οι σκέψεις και τα συναισθήματα συνεχίζουν να εμφανίζονται, αλλά κατανοούνται ως μέρος του εγωϊκού εαυτού. Μοιάζουν απρόσωπα, σαν να ανήκουν σε κάποιον άλλον.
Η αντικειμενικότητα προς τις σκέψεις και τα συναισθήματα δεν είναι ξερή και νεκρή, αλλά γεμάτη από περιέργεια και αποδοχή. Η στάση αυτή διευκολύνει την εξοικείωση με τις σκέψεις και συναισθήματά μας, και βοηθάει στην απελευθέρωσή τους χωρίς προσπάθεια απόρριψης, άρνησης ή αλλαγής. Στην πραγματικότητα επιτρέπει μια πληρέστερη επαφή με τη ζωή παρά μια απόσταση, γιατί ακριβώς δεν εμπεριέχει κανένα στοιχείο κριτικής. Απ' αυτή την οπτική γωνία, ο προγραμματισμός μας μοιάζει περισσότερο ενδιαφέρον και εύπλαστος.
Για τους περισσότερους, η αυτοπραγμάτωση συνεχίζει να βαθαίνει με τον καιρό. Η παροδική επαναταύτιση με το εγώ λόγω του προϋπάρχοντος προγραμματισμού είναι κοινός τόπος. Όταν συμβαίνει, νοιώθουμε να εγκλωβιζόμαστε και πάλι στον ψυχικό πόνο, αλλά στην πραγματικότητα η εμπειρία είναι διαφορετική γιατί τώρα ξέρουμε ότι δεν είμαστε ο εγωϊκός εαυτός που υποφέρει. Μετά την αφύπνιση, παρότι μπορούμε ακόμη να ταυτιζόμαστε με τον εγωϊκό εαυτό, δεν ξεχνάμε ποτέ ολοκληρωτικά ποιοι πραγματικά είμαστε. Κατά συνέπεια, η ταύτιση δεν είναι τόσο δυνατή και δεν διαρκεί για πολύ.
Είναι πολύ σπάνιο ο προγραμματισμός να εξαφανιστεί εντελώς μετά την αφύπνιση. Είναι τόσο σπάνιο που μοιάζει περισσότερο με μύθο. Αυτός και άλλοι μύθοι σχετικά με την αυτοπραγμάτωση δημιουργούν αρκετή σύγχυση στους πνευματικούς αναζητητές, οι οποίοι συχνά την περιμένουν διαφορετική απ' αυτό που τελικά είναι. Πολλοί νομίζουν ότι όλα τα προβλήματά τους θα εξαφανιστούν μετά την αφύπνιση, και ίσως μερικά πράγματι εξαφανίζονται. Όμως τα συνήθη προβλήματα του να είσαι άνθρωπος παραμένουν - το σώμα συνεχίζει να αρρωσταίνει, τα αγαπημένα πρόσωπα πεθαίνουν, και τα ατυχήματα συμβαίνουν - μόνο που τώρα όλα αυτά δεν θεωρούνται προβλήματα, αλλά απλά αυτό που είναι.
Τα προβλήματά μας δημιουργούνται από τον νου, ο οποίος όπως κι αν είναι τα πράγματα τείνει να τα χαρακτηρίζει ως προβλήματα. Αυτός ο τρόπος δημιουργίας προβλημάτων σταματά (ή δεν του δίνεται προσοχή) μετά την αφύπνιση, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια πολύ πιο απλή βίωση της ζωής. Στο κάτω-κάτω, από τη στιγμή που ο νους έχει αναγνωρίσει κάποιο πρόβλημα, δεν σταματά εκεί. Αρχίζει να φαντάζεται τρόπους επίλυσής του και στη συνέχεια ενεργοποιεί το σώμα προς αυτή την κατεύθυνση. Πάρα πολύς χρόνος και ενέργεια καταναλώνονται προσπαθώντας να λύσουμε φανταστικά προβλήματα αντί να ζούμε τη ζωή που θέλουμε να ζήσουμε, μια ζωή γεμάτη αγάπη - όχι προβλήματα.